LİMİTED ŞİRKETLERİN AMME BORÇLARI:

Amme alacaklarının takip ve tahsil usulüne ilişkin esasların düzenlendiği 6183 sayılı Kanun’un 1’inci maddesinde bu Kanunu uygulayacak alacaklı amme idareleri (kamu tüzel kişileri) ismen belirtilmiş ve bu idarelerin hangi alacaklarına bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı sayılmak suretiyle kapsama giren alacaklar açıklanmıştır. Alacaklı amme idareleri; Devlet, il özel idareleri ve belediyelerdir. Devlet tüzel kişiliğini oluşturan kamu idareleri, genel bütçeye dâhil kamu idareleridir. Bu doğrultuda; vergi, vergi cezaları gibi asli, gecikme zammı, gecikme faizi, faiz, zam, pişmanlık zammı gibi asli alacaklar üzerinden hesaplanan fer’i alacakların takip ve tahsili 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılmaktadır. Dolayısıyla limited şirketlere ilişkin bu türden amme alacakları da anılan kanun hükümleri kapsamında takip ve tahsil edilmektedir. Limited şirketlerin amme borçlarından esas itibariyle şirket tüzel kişiliği sorumludur. Bu borçların takip ve tahsili öncelikle şirket malvarlığından yapılmaktadır. Bununla beraber çeşitli nedenlerle şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağının ödenmesi bakımından şirket müdür ya da müdürleri ile ortakların sorumluluğu bulunmaktadır. 6183 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinde, “tahsil edilemeyen amme alacağı” ile “tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağı” terimleri aşağıdaki gibi tanımlanmıştır: Tahsil edilemeyen amme alacağı: Amme borçlusunun bu Kanun hükümlerine göre yapılan mal varlığı araştırması sonucunda haczi kabil herhangi bir mal varlığının bulunmaması, haczedilen mal varlığının satılarak paraya çevrilmesine rağmen satış bedelinin amme alacağını karşılamaması gibi nedenlerle tahsil edilemeyen amme alacaklarını ifade eder. Tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağı: Amme borçlusunun haczedilen mal varlığına bu Kanun hükümlerine göre biçilen değerlerin amme alacağını karşılayamayacağının veya hakkında iflas kararı verilen amme borçlusundan aranılan amme alacağının iflas masasından tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması gibi nedenlerle tahsil dairelerince yürütülen takip muamelelerinin herhangi bir aşamasında amme borçlusundan tahsil edilemeyeceği ortaya çıkan amme alacaklarını ifade eder.

ŞİRKET MÜDÜR YA DA MÜDÜRLERİNİN SORUMLULUKLARI:

6183 sayılı Kanun’un mükerrer 35’inci maddesinde kanuni temsilcilerin sorumlulukları düzenlenmiştir. Kanuni temsilciler ifadesi; tüzel kişilerin, küçüklerin ve kısıtlıların kanuni temsilcilerini, tüzel kişiliği olmayan teşekkülü idare edenleri, yabancı şahıs veya kurumların Türkiye’deki mümessillerini kapsamaktadır. Kanun’un 3’üncü maddesinde; 1 ve 2’nci maddelerin kapsamına giren alacaklar amme alacağı olarak tanımlanmış, amme borçlusu veya borçlu teriminin, amme alacağını ödemek mecburiyetinde olan gerçek ve tüzel kişileri ve bunların kanuni temsilcilerini veya mirasçılarını ve vergi mükelleflerini, vergi sorumlusunu, kefili ve yabancı şahıs ve kurumlar temsilcilerini ifade ettiği hükme bağlanmıştır. 6183 sayılı Kanun’un amme borçlusu saydığı kanuni temsilcilerin kimler olduğu ve sorumluluklarının şekli Türk Medeni Kanunu, Borçlar Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve ilgili diğer mevzuatta belirlenmiştir. Buna göre, ilgili mevzuatta belirlenen tüzel kişiliği haiz kuruluşlar için ayrıca ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilen ana sözleşmelerinde ve bu sözleşmelerde aynı usulle yapılan değişikliklerde tayin edilen kanuni temsilciler, 6183 sayılı Kanun’un mükerrer 35’inci maddesi ile amme alacağının ödenmesinden de sorumlu tutulmuşlardır. Diğer taraftan, kanuni temsilcilerin sorumluluğuna ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 10’uncu maddesinde de aynı içerikte hükümler yer almaktadır. Dolayısıyla limited şirketlerin malvarlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacakları, kanuni temsilcilerin, bir başka ifade ile şirket müdür ya da müdürlerinin mal varlıklarından tahsil edilecektir. Öte yandan mükerrer 35’inci maddenin beşinci fıkrasında “Amme alacağının doğduğu ve ödenmesi gerektiği zamanlarda kanuni temsilci veya teşekkülü idare edenlerin farklı şahıslar olmaları halinde bu şahıslar, amme alacağının ödenmesinden müteselsilen sorumlu tutulur.” hükmü yer almaktadır. Bu hükme göre, limited şirketlerin malvarlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağının doğduğu ve ödenmesi gerektiği zamanlarda farklı kişilerin şirket müdürü olması halinde söz konusu kişiler, amme alacağından müteselsilen sorumlu tutulacaklardır. Nihai olarak 6183 sayılı Kanun’un 54 ve müteakip maddelerine göre yapılan takip sonucunda limited şirketlerin mal varlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacaklarının, yukarıda belirtildiği şekilde tayin olunan kanuni temsilcilerin mal varlığından tahsil edilmesi gerekmektedir. Amme borçlusunun birden fazla kanuni temsilcisi bulunduğu takdirde, ilgili kanunlara göre kanuni temsilcilerin sorumluluk şekline bakılacak ve müşterek ve müteselsil sorumlu olanlar hakkında tahsil edilemeyen veya edilemeyeceği anlaşılan amme alacağının tamamı için takibe geçilecektir. 6183 sayılı Kanun’un mükerrer 35’inci maddesinin son fıkrasında “Kanuni temsilcilerin sorumluluklarına dair 213 sayılı Vergi Usul Kanun’unda yer alan hükümler, bu maddede düzenlenen sorumluluğu ortadan kaldırmaz.” hükmü yer almaktadır. Bu hükme göre, VUK’un 10’uncu maddesinde, kanuni temsilcilerin sorumluluklarına ilişkin hükümlerin düzenlenmiş olması, VUK kapsamındaki amme alacaklarının takibinin 6183 sayılı Kanun’un mükerrer 35’inci maddesine göre yapılmasına engel teşkil etmeyecektir. Dolayısıyla VUK kapsamına giren amme alacakları dâhil olmak üzere tüm amme alacakları için mükerrer 35’inci madde uyarınca takip yapılması mümkün bulunmaktadır. Öte yandan şirket müdürleri yukarıda açıklandığı şekilde ödedikleri tutarlar için asıl amme borçlusuna rücu edebilirler.